असोजमै पूर्वका हिमाल सेताम्मे

गत वर्षको नोभेम्बर अर्थात् कात्तिक मंसीरमा समेत नदेखिएको हिउँ यो वर्ष मुलुकको मध्य र पूर्वी भेगमा हिमाली चुचुरामा देखिएको छ । धौलागिरीदेखि सगरमाथा र कञ्चनजंघा आसपासका हिमशृंखला यो वर्ष असामान्य हिमपातले ढाकिएको छ ।

वेदर स्टेशनका अनुसार यो असामान्य हिमपात बंगालको खाडीमा उत्पन्न न्यूनचापीय प्रणाली (ट्रोपिकल सिस्टम) को प्रभावका कारण भएको हो । मौसमविद्हरूले सो प्रणालीबाट उत्पन्न गत साताको वर्षाले भुटान र नेपालको पहाड तथा तराईमा अत्यधिक वर्षा गरायो भने माथिल्ला हिमाली भेगमा अभूतपूर्व हिमपात गराएको छ ।

बंगालको खाडीबाट उत्पन्न यस्ता उष्णकटिबन्धीय प्रणालीहरूले वर्षा र हिमपात दुवै एकैसाथ गराउने घटना विश्वमै दुर्लभ मानिन्छ । पूर्वी भारतीय उपमहाद्वीप नै यस्तो क्षेत्र हो जहाँ यस्ता प्रणालीले हिमालभन्दा दक्षिणतर्फ मुसलधारे वर्षा गराउँछन् भने माथिल्लो भागमा बाक्लो हिमपात ।

‘यो घटना बंगालको खाडीको तातो हावा र हिमालयको चिसो वातावरणबीचको तीव्र अन्तरक्रियाको परिणाम हो,’ एक मौसमविद्ले भने, ‘यसले जलवायु परिवर्तनका नयाँ प्रभावहरू पनि देखाइरहेको संकेत दिन्छ।’

हावाहुरी र हिमपातको यो संयोजनले नेपालको पूर्वी हिमाली भूभाग र वरपरका क्षेत्रमा यातायात, जनजीवन र चराचुरुङ्गीको आवासमासमेत गम्भीर असर पारेको छ ।