दिउँसोसम्म तालमेल टुङ्गिने,सत्ता गठबन्धनले आज बल्ल सास फेर्ने

आगामी स्थानीय तहको निर्वाचनमा सत्ता गठबन्धन दलहरुले तालमेलको निर्णय गरे पनि अन्तिम स्वरुप निर्क्यौल भएको छैन । दिनहुँ र दिनको दुई पटकसम्म बैठक बसे पनि गठबन्धनको छलफल भ्यागुताको धार्नी भएको आरोप लागेको छ । छ वटा महानगरपालिका र ११ वटा उपमहानगरपालिकामा केन्द्रीय गठबन्धनको कार्यदल र शीर्ष नेतृत्वले निर्णय गर्ने भनिए पनि हिजो साँझसम्म हलो अड्किएकै छ ।

आज बिहान ११ बजेलाई पुनः बालुवाटारमा बैठक डाकिएको छ । उता कतिपय जिल्लामा गठबन्धनमा सामेल दलहरुले आफ्नै हैसियतमा चुनावी प्रतिस्पर्धामा जाने निर्णय गरेका छन् । पोखराका काँग्रेस कार्यकर्ताले कुनै हालतमा महानगरपालिका प्रमुखको आफ्नो दाबी नछाड्ने अडान लिएका छन् । भलै काँग्रेसका शीर्ष नेताले कार्यकर्ताले त्यसो भने पनि तालमेलमा आफूहरु बाधक नबन्ने बताएको बुझिएको छ ।

हिजो बिहान ९ बजेदेखि बालुवाटारमा तालमेल मिलाउन भनेर बसेको गठबन्धनका शीर्ष नेताहरुको बैठक दिउँसो साढे १२ बजेदेखि केही घण्टा स्थगित भएको थियो । माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड पत्रकार सम्मेलनमा निस्केपछि रोकिएको बैठक दिउँसो ३ बजेबाट पुनः सुचारु भएको हो ।

“हिजो दिनभर प्रधानमन्त्री देउवा समेत बैठकमा हुनुहुन्थ्यो । उहाँले थोरै बोलेर अरुको कुरा सुन्नुभएको थियो । प्रधानमन्त्रीको भनाई उद्धृत गर्दै स्रोतले भन्यो, ‘मिल्नै पर्छ । मिलेर जानुको विकल्प छैन ।’

त्यसपछि भरतपुर महानगरपालिकाको मेयर लगभग माओवादीलाई दिने कुरामा सबै सहमत भएका छन् । अन्यत्रको विषयमा ठासठुस भए पनि खासै नमिलेको विषय पोखरा हो । पोखरावारे पहिले रामचन्द्र पौडेलले अडान लिएका थिए । उनले ‘तलकाले मान्दैनन्’ भन्दै पोखराका काँग्रेसीहरुको पीडा पोखे । अन्तमा उनैले ‘म सहमत छु, गठबन्धनमै छु’ भनेर विषयलाई सहज बनाएको बुझिन्छ ।

पोखराको विषयमा गाँठो पर्नुमा काँग्रेसको आन्तरिक राजनीति जिम्मेवार भएको बताइन्छ । त्यहाँ अधिकांश संस्थापनपक्ष विरोधी नेता तथा कार्यकर्ता भएकाले पनि पोखरामा स्थानीय काँग्रेसीले अड्डी कसेका हुन् ।

कार्यदलमा लामो समय माथापच्ची भएपछि प्रधानमन्त्री देउवा र नेता पौडेलले पोखराका कार्यकर्तालाई आज बालुवाटारमा बोलाएर सम्झाउने सहमति भएको छ । उनीहरुलाई काँग्रेसी नेताले सम्झाएर पोखरा महानगरको मेयरको उम्मेदवार नेकपा एकीकृत समाजवादीलाई दिने भन्ने वचनपछि हिजो साँझ नेताहरु बालुवाटारबाट लाखापाखा लागेका छन् ।

उपमहानगरपालिका र महानगरका उपमेयरहरुको बारेमा आज बिहानको बैठकमा टुंगो लगाउने सहमति भएको छ । आज उपप्रमुखहरुको बारेमा पनि मिहिन ढंगले छलफल गर्ने भनिएको छ ।

हिजोको बैठकमा एमालेले जितेका पालिकामा भागबण्डा लगाउने सैद्धान्तिक सहमति भएको हो । त्यहि क्रममा महानगरपालिका भाग लगाउँदा पोखरा एकीकृत समाजवादीको भागमा परेको हो । तर, काँग्रेसभित्रैको अन्तरविरोधले उक्त विषयलाई जटिल बनाएको बैठकमा सहभागी नेताहरुको बुझाइ छ ।

यता काठमाडौंमा मेयर काँग्रेसलाई दिने भनिए पनि उपमेयरको टुंगो लागेको छैन । काँग्रेसले उपमेयर पनि खोजेको बताइन्छ, तर गठबन्धनमा एकीकृत समाजवादीलाई दिने कुरोमा सबै सहमत हुने छनक पाइएको छ ।

उता,वीरगञ्जमा पनि काँग्रेसले अन्तिमसम्म अडान लिएको जनता समाजवादी पार्टीको बुझाइ छ । काँग्रेसले अवरोध हुने ढंगको कुरो गरेपछि जसपाले ‘प्रतिस्पर्धा गर्ने कि सहकार्य’ भन्ने आशयले आफ्ना धारणा राखेको थियो । वीरगञ्जमा जनता समाजवादी पार्टी र नेपाली काँग्रेसबीच प्रतिस्पर्धा गर्ने कुरो भएपछि विराटनगरमा पनि पहिले जितेका र मुख्य प्रतिस्पर्धीबीच भिडन्त हुने कुरो उठ्यो । यसो हुँदा पुनः तालमेलको कुनै अर्थ नहुने विश्लेषकहरु बताउँछन् । ‘जम्मै काँग्रेसलाई दिने भए तालमेल किन ?,’ जसपाका एक जना नेताले भनेका छन् ।

“एउटै चिन्हमा चुनाव लड्ने विषयमा केही कानुनी जटिलता रहेको गठबन्धनको निश्कर्ष छ । त्यहि कुरो बुझेर एमालेले गठबन्धनलाई अप्ठेरो पार्न निर्वाचन आयोगलाई चैतमा नै मतपत्र छाप्न लगाएको उनीहरुको बुझाइ हो ।”

हिजो दिनभर प्रधानमन्त्री देउवासमेत बैठकमा हुनुहुन्थ्यो । उहाँले थोरै बोलेर अरुको कुरा सुन्नुभयो । प्रधानमन्त्रीको भनाई उद्धृत गर्दै स्रोतले भन्यो, ‘मिल्नै पर्छ । मिलेर जानुको विकल्प छैन ।’ हिजो प्रधानमन्त्रीको कारण बैठक समाधानको नजिक पुगेको स्रोतको निश्कर्ष छ । प्रधानमन्त्रीले धेरै पटक शीर्ष नेतासँग कहिले एक्लाएक्लै र कहिले सामूहिक छलफल गर्नुभएको थियो । दुई तीन चरणमा कुरा भएकाले वार्ता र छलफलको विमती साँझसम्ममा साँघुरो भएको दाबी छ ।

हिजोको बैठकमा सहमतिको नाममा जति समय लागे पनि चर्को आवाज कसैले पनि ननिकालेको बालुवाटार स्रोतको भनाइ छ । बैठकमा एउटै चिन्हबाट तालमेल गरौं भन्ने कुरो निस्केन । त्यसको निम्ति समय घर्केकाले कुरो नचलेको बताइन्छ । एउटै चिन्हमा चुनाव लड्ने विषयमा केही कानुनी जटिलता रहेको गठबन्धनको निश्कर्ष छ । त्यहि कुरो बुझेर एमालेले गठबन्धनलाई अप्ठेरो पार्न निर्वाचन आयोगलाई चैतमा नै मतपत्र छाप्न लगाएको उनीहरुको बुझाइ हो । किनभने यसबाट अहिले गठबन्धनको तालमेलमा एउटै चिन्ह लिएर उठ्न असहजता उत्पन्न भएको छ ।

आयोगले अहिले एउटै खालको मत्रपत्र बनाएको छ । प्रदेशगत रुपमा छापेको भए पनि हुनेमा आयोगले त्यसो नगरेको गठबन्धनको बुझाइ हो । आगामी साता उम्मेदवारी दर्ता गरेपछि छाप्न सकिने मतपत्रलाई पहिले नै छापिदिनुको रहस्य एमालेले जम्मा पारेको कमल थापा र एकनाथ ढकालसम्मलाई सूर्य चिन्हमा निर्वाचनमा उठाउन मार्ग प्रशस्त गरिएको रूपमा बुझिएको छ । यसबाट एमालेले आफ्नो चिन्हमा उनीहरुलाई चुनावी प्रतिस्पर्धाको सुविधा दिने तर गठबन्धनलाई अप्ठेरो पार्ने रणनीति आयोग नेतृत्वले गरेको बालुवाटारमा हिजो चर्चा गरिएको थियो ।

विगतको अनुभवलाई हेर्दा गठबन्धनमा रहेका दलहरुले अलग अलग चिन्हमा प्रतिस्पर्धा गर्दा मत धेरै बदर हुने सम्भावना रहन्छ । पहिलेको निर्वाचनमा विराटनगर उपमहानगरमा मात्रै ७ हजार मत बदर भएको थियो । छुट्टाछुट्टै चिन्ह लिएर उम्मेदवारको तालमेल हुँदा सर्वसाधारणले लहरै चुनाव चिन्हमा स्वस्तिक छाप लगाइदिएका थिए ।

त्यसो हुँदा काँग्रेसले मेयर र उपमेयरमा आफ्नै उम्मेदवार उठाएकाले उसको मत बदर भएन । यता तत्कालीन एमालेको मेयर र माओवादीको उपमेयर उठ्दा ती मत बदर भएको हो । सोही कारण काँग्रेस विजयी भएको थियो भनिन्छ ।