सिंहदरवारमा जनताका छोराछोरीमाथि सुवेदीत्रयको सास्ती

राणा र राजतन्त्र हटे पनि मुलुकको प्रशासनमा जहानियाँ जालो घटेको छैन । बरु कतिपय सरकारी निकायमा जालो झन् बढेकै पाइन्छ । अहिले सबैभन्दा धेरै यो समस्या देशकै कूटनीतिक मर्यादा राख्ने जिम्मेवारी पाएको परराष्ट्र मन्त्रालयमा देखिएको छ ।

बालुवाटारमा विशेषगरी ‘फर्स्ट लेडी’ म्याडमको आशीर्वादमा दोहोर्याएर राजदूत पाएका दुर्गाबहादुर सुवेदी “दुबसु”का तीन भाइले जनताका छोराछोरीलाई हायलकायल बनाएको आरोप छ । पहिले बेलायतमा राजदूत,नेपाल फर्केपछि शिष्टाचार महापाल र फुत्त जापानको लागि नेपाली राजदूत बन्न भ्याएका दुर्गाका आफूसहित तीन दाजुभाइ परराष्ट्र सेवामा छन् ।

अहिले उपसचिवको लाइनमा सातौं दरबन्दीको निम्ति आठौं नम्बरमा परेका चक्र सुवेदी र मन्त्री डा. नारायण खड्काको पिए बसेका कृष्ण सुवेदी “कृसु” एउटै पेटका दाजुभाइ हुन् । यसबीच कृष्णले ठूलै काम गरेको भन्दै असोजमा तक्मा पाए । अर्का भाइलाई जसरी पनि उपसचिव बनाउने भन्दै टोकियोदेखि दिनहुँको प्रयास जारी छ ।

यसअघि लामो समय लोकसेवा आयोगसँग रस्साकस्सी परेपछि परराष्ट्र सेवाका सात जना शाखा अधिकृतलाई कार्यसम्पादन मूल्याङ्कनबाट उपसचिवमा बढुवा हुने बाटो खुलेको थियो । दुर्गाबहादुर शिष्टाचार महापाल हुँदा निकै पछाडि रहेका कृष्णलाई समेत बढुवा गराउने भन्दै तीन दर्जन उपसचिवको दरबन्दी बनाउन अथक प्रयास गरिएको थियो ।पछि संघीय मामिला तथा सामान्य प्रशासन मन्त्रालयले आवश्यक दरबन्दी भन्दै सात जनाको माग गरेर लोकसेवामा पठाएपछि चक्र,कृष्ण र राजदूत भएका दुर्गा तिल्मिलाए । तोकिएको सीट संख्यामा आफू नपर्ने निश्चित भएपछि राजदूतका ‘खेलाडी’ भाइ चक्र उक्त प्रक्रियाप्रति आपत्ति जनाउँदै भाँजो हाल्न उध्यत भए ।

यसैबमोजिम चक्रले सर्वोच्च अदालत पुगेर हिजो अन्तरिम आदेश पनि फुत्काए । यसरी उनले निजामती प्रशासनको सर्वमान्य सिध्दान्तविपरित बढुवाको मुखमा पुगेका सहकर्मी अधिकृतहरूलाई रोक्ने प्रपञ्च गरेपछि अरु रिसले आगो भएका छन् । सात जनाको बढुवासङ्गै २०६७ ब्याचका सबै अधिकृत उपसचिवमा उक्लने निश्चित छ । तर त्यसपछिका ब्याची चक्रलाई पनि अहिल्यै बढुवा हुनुपरेको स्पष्ट देखिन आउँछ ।

अहिले बढुवा हुनेको सूचीमा शाखा अधिकृतहरू हरिहरकान्त पौडेल, रञ्जिता दाहाल,ऋषि आचार्य, सावित्रा वली,सिर्जना अधिकारी, रमेशचन्द्र चर्मकार र विजय राउत छन् । यी सात जनाको बढुवामा आफू कुनै हालतमा नपर्ने भएपछि लोकसेवा आयोगले प्रक्रिया आरम्भ गर्दा नै आठ जनाको बढुवा हुनुपर्ने भनेर मन्त्रालयलाई विपक्षी बनाई उनले मुद्दा दायर गरेका हुन् ।

उसो त चक्रको सेवा प्रवेश र यसअघिको बढुवामा पनि लोकसेवाबाट यस्तै चलखेल भएको सहकर्मीहरू बताउँछन् । उनीमाथि जाँचको उत्तरपुस्तिका जाँच्ने मान्छे पत्ता लगाएर अनुचित तवरले पास भएको आरोप लाग्दै आएको छ । उनले शाखा अधिकृतमा बढुवा हुँदा लोकसेवाका केही पदाधिकारीलाई सिंगापुर,मलेसिया घुमाएका थिए ।

लोकसेवाका तत्कालीन सचिव र सदस्यलाई सन् २०१४–१५ मा आफैँले विदेश घुमाएपछि अन्तर्वार्तामा सहज तवरले उत्तिर्ण भएको परराष्ट्र र लोकसेवाका अधिकांशले स्वीकारेका छन् । उनलाई लामो समयदेखि चिनेकाहरु भन्छन्, ‘आफ्नो बढुवाको बेला भएपछि सुब्बाको दरबन्दी घटाउने र अधिकृतको बढाउने कर्मचारी यिनै हुन् ।’

काँग्रेसी भनेर चिनिएका उनै दुर्गाबहादुरले एमाले अध्यक्षसँग झापाको साइनो गाँस्दै बेलायतको राजदूतमा निरन्तरता पाएका थिए । कमल थापाको पालामा मण्डले हुँ भन्दै साम र दामको आडमा राजदूत उछिट्याए । अहिले त मन्त्री नै काँग्रेसका भए ।

उनले यतिसम्म गर्न भ्याएको भन्दै परराष्ट्रका कर्मचारीहरु भन्छन्, ‘पिकनिकको खाना सरकारी बजेटबाट व्यवस्थापन गर्ने उनै हुन् । आफूलाई काम लाग्ने देखिएपछि जोसुकैकोमा दिउरीमा तेल लिएर जान हिच्किचाउँदैनन् ।’