चीन र नेपालद्वारा स्वास्थ्यको मितेरी पुल निर्माणमा सहकार्य

चीनको सहयोगमा नेपालमा रहेका अस्पताल र निदान तथा उपचार केन्द्रहरू क्रमशः प्रयोगमा आइरहेका छन् । चिनियाँ चिकित्सक टोलीका सदस्यहरूले दयालु मन र हृदयले नेपाली जनताको स्वास्थ्यको रक्षा गर्दछन्, चीन–नेपाल चिनियाँ चिकित्सा केन्द्रले नेपालमा निःशुल्क उपचार, प्रशिक्षित तथा चिकित्सा सेवा प्रदान गर्दछ‘ हालैका वर्षमा चीन र नेपालले चिकित्सा स्वास्थ्य क्षेत्रमा सहयोगलाई तीव्रता दिएका छन् र विशेष गरी परम्परागत चिकित्सा क्षेत्रमा उल्लेख्य उपलब्धि हासिल गरेका छन् । 

चीनको सहयोगमा निर्मित नेपालको चितवन शहरमा अवस्थित बिपी कोइराला स्मृति क्यान्सर अस्पताल नेपालको सबैभन्दा ठूलो र सबैभन्दा प्राविधिक रूपमा उन्नत निदान तथा उपचार केन्द्र हो र यो नेपाल र चीनबीचको सहकार्यको एक नमुना बनेको छ । 

बीस वर्षभन्दा बढी समयदेखि विभिन्न चिनियाँ चिकित्सक टोली सदस्यहरूले नेपाली जनतालाई उत्कृष्ट चिकित्सकीय कौशल र दयालु मन अनि हृदयका साथ दिगो चिकित्सा सेवाहरू प्रदान गर्दै आएका छन् । ‘विगतका वर्षहरूमा चिनियाँ चिकित्सक टोलीका सदस्यहरूले नेपालका स्वास्थ्यकर्मीहरूसँग निकट रूपमा सहकार्य गरेका छन् र विभिन्न चिकित्सा सहायता परियोजना सञ्चालन गरेका छन् ।’ बिपी कोइराला स्मृति क्यान्सर अस्पतालका अध्यक्ष बिजेयले करिब ७०% नेपाली कर्मचारीले चीनमा अध्ययन वा प्रशिक्षण लिएका छन् र उहाँ पनि त्यसमध्ये एक भएको बताउनुभयो । 

चीनको सहयोगमा निर्मित परम्परागत चिकित्सा अनुसन्धान तथा प्रशिक्षण केन्द्र काठमाडौँको दक्षिण–पश्चिम उपनगरमा अवस्थित छ । यो परम्परागत चिकित्साको अध्ययन, अनुसन्धान तथा प्रशिक्षणलाई एकीकृत गर्ने आधुनिक चिकित्सा संस्था हो । टिसिएम थेरापी क्लिनिकमा नेपाली चिकित्सक बिहुआकोले बाथ रोगका बिरामीको उपचार गरिरहेका छन् । ‘वातावरण र हावापानीबाट प्रभावित नेपाली आर्थ्रेल्जिया र न्युरेल्जियाबाट पीडित छन् । हामीले टिसिएम अकुपङ्चर र मसाजलाई नेपालको परम्परागत औषधिसँग जोडेर उपचार विधिलाई नवाचार गर्छौं । रोगी सामान्यतया लगभग १० दिनमा निको हुन सक्छ,’ बिहुआकोले भन्नुभयो । 

बिहुआकोले त्रिभुवन विश्वविद्यालयको आयुर्वेदिक परम्परागत चिकित्सा स्नातक कार्यक्रमबाट स्नातक तह पूरा गर्नुभएको छ र तियानजिन परम्परागत चाइनिज मेडिसिन विश्वविद्यालयबाट चाइनिज मेडिसिनमा स्नातकोत्तर पनि पूरा गर्नुभएको छ । चीनमा ४ वर्षको अध्ययनको क्रममा उहाँसँग धेरै सखद स्मृति थिए । ‘मेरा सुपरीवेक्षकले सधैं धैर्यतापूर्वक मेरा प्रश्नको जवाफ दिनुहुन्छ र मलाई मेरो निदान र उपचार क्षमता सुधार गर्नमा मद्दत गर्नुहुन्छ ।’ आजकल, बिहुआको परम्परागत चिकित्सा अनुसन्धान तथा प्रशिक्षण केन्द्रका चिकित्सा सल्लाहकार बन्नुभएको छ । ‘उपचारमा कठिन विविध रोगको सामना गर्दा म मेरा चिनियाँ सुपरीवेक्षकसँग पनि सम्पर्क गर्नेछु ।’

नेपालमा टिसिएमको प्रवर्द्धनसँगै, धेरैभन्दा धेरै नेपाली विद्यार्थी चीनमा टिसिएमको अध्ययन गर्न गए र उनीहरूमध्ये एउटा ठूलो संख्या नेपाल फर्केपछि परम्परागत चिकित्सा अनुसन्धान तथा प्रशिक्षण केन्द्रमा काम गर्ने निर्णय गर्दछन् र परम्परागत चिकित्सा क्षेत्रमा दुवै देशको सहयोगको प्रवर्धन गर्न समर्पित छन् । 

‘टिसिएमको सैद्धान्तिक प्रणाली, निदान र उपचार विधि, औषधिको प्रयोग र अन्य पक्षमा अद्वितीय लाभ छन् र नेपाल प्राकृतिक औषधिको स्रोतमा धनी छ । आदानप्रदान र सहयोगको माध्यमबाट चीन र नेपाल दुवैले एकअर्काबाट सिक्न र एकसाथ परम्परागत चिकित्साको विकासलाई प्रवर्धन गर्न सक्छन्,’ केन्द्रका निर्देशक लाह्मले भन्नुभयो । ‘चिकित्सा स्वास्थ्य सहयोग चीन–नेपाल मैत्री सम्बन्धको एक महत्वपूर्ण कडी हो ।’ नेपालका लागि चिनियाँ राजदूत, चेन सोङले भन्नुभयो, ‘सान्दर्भिक सहयोगी परियोजनाहरूले चीन–नेपाल चिकित्सा क्षेत्रमा आदानप्रदान र सहयोगलाई बढावा दिने छन् र दुई देशका जनताबीचको मित्रता र समझदारीलाई अझ गहिरो बनाउनेछन् ।’ 

(पिपल्स डेली)