तल तल हार्दा एमालेलाई तनाव

रुपन्देहीस्थित शंकरनगर वनविहार तथा अनुसन्धान केन्द्रको चैत २२ गते सम्पन्न निर्वाचनमा सत्ता गठबन्धनबाट अध्यक्षका उम्मेदवार इञ्जिनियर किरण खरेल विप्लव नेतृत्वको नेकपाका उम्मेदवार खिमलाल पाण्डेसँग पराजित भए । कांग्रेस–एमाले गठबन्धनबाट एमालेको कोटामा अध्यक्षका प्रत्याशी खरेल १३५ मतको फराकिलो अन्तरले पराजित भएका थिए । शंकरनगर एमालेको गढ मानिन्छ । 

तुल्सीपुर खानेपानी तथा सरसफाइ उपभोक्ता समितिको चैत ३ मा निर्वाचन हुँदा एमाले उम्मेदवार तेश्रो स्थानमा सीमित भए । महासचिव शंकर पोखरेलको निर्वाचन क्षेत्रमा पर्ने खानेपानीमा १० हजार ९ सय १९ उपभोक्ता छन् । कांग्रेसका यमकान्त भण्डारीले २९६९ मत पाएर विजयी हुँदा निकटतम प्रतिद्वन्द्वी माओवादी केन्द्रका सीताराम शर्माले २३८१ मत पाए भने तेश्रो भएको एमाले उम्मेदवार मनोज लामिछानेले १२१३ मत पाए । सचिवमा झिनो मतले एमाले उम्मेदवार विजयी भएको यो निर्वाचनमा एमाले–राप्रपाबीच गठबन्धन थियो ।

केहीअघि नयाँगाउँ खानेपानी तथा सरसफाइ संस्थामा पनि एमालेको अवस्था उस्तै रह्यो । एमाले–माओवादी–जनमोर्चाको गठबन्धनबाट एमालेका नामबहादुर कुँवरलाई पराजित गरी कांग्रेसकी मीना जिसीले चुनाव जितिन् । सैनामैना खानेपानी तथा सरसफाइ उपभोक्ता समितिको निर्वाचनमा पनि एमाले पराजित भयो । अध्यक्षका प्रत्यासी रास्वपा उम्मेदवार एकबहादुर क्षेत्री विजयी र माओवादी केन्द्रका नारायण पाण्डे निकटतम प्रतिस्पर्धी बन्दा एमाले उम्मेदवार नारायण थापा तेश्रो स्थानमा खुम्चिए । 

तुल्सीपुर खानेपानी संस्थाबाहेक अन्यमा एमाले वर्चस्व थियो । युवा, बुद्धिजीवी, महिलाहरूको अत्यधिक आकर्षण हुँदा एमाले एकलौटी विजयी हुन्थ्यो । तर, अहिले एमालेप्रति गाउँ–गाउँमा वितृष्णा बढ्दो छ । फलतः सामाजिक संस्थामा वर्चस्व पनि घटिरहेको छ । पछिल्लो पटक अध्यक्ष केपी शर्मा ओली सरकारमा गएपछि लोकप्रियताको ग्राफ घट्न थालेको हो । प्रधानमन्त्रीका फोस्रा आश्वासन जनताले पत्याउन छाडेका छन् । गफाडी छविका कारण अध्यक्षसँगै एमाले पनि अलोकप्रिय बनिरहँदा कार्यकर्ता भने निरीह छन् । त्यसो त पछिल्लो समय एमाले कार्यकर्ताको संख्या पनि घटिरहेको छ । लुम्बिनी प्रदेशमा ८२ हजार संगठित सदस्य संख्या रहेकोमा पछिल्लो नवीकरणमा ६ हजार घटेर ७६ हजारमा खुम्चिएको छ । 

स्थानीय भन्दा संसदीय निर्वाचनमा पोजिशन सुधार गरेको एमालेले संगठन सुदृढीकरणका लागि अनेक प्रयत्न गरे पनि नेतृत्वको कार्यशैली र गुटबन्दीका कारण आधारभूत तहमा कमजोर बनिरहेको हो । युवा नेता राजु गुरुङसहित समाजवादीतिर लागेका कार्यकर्ता फर्काउने अभियान तीव्र बनाइए पनि सरकारको कमजोर पर्पmमेन्सले जनतालाई आकर्षित गर्न सकेको छैन । कार्यकर्ता उपाध्यक्ष विष्णु पौडेल र महासचिव शंकर पोखरेल गुटमा विभाजित मात्र छैनन्, एकले अर्कोलाई सिध्याउने अभियानमा पनि छन् । त्यसैको परिणाम हो सामाजिक संघसंस्थाबाट बाहिरिँदै जानु । दुई महिनाअघि एमाले–कांग्रेस–जनमुक्ति पार्टीको गठबन्धनबाट शंकरनगर खानेपानी तथा सरसफाइ उपभोक्ता समितिमा एमालेका आधिकारिक उम्मेदवार रुद्र श्रेष्ठलाई बागी उम्मेदवार झविन्द्र भण्डारीले झण्डै दोब्बर मतान्तरले हराए । अन्य दलको समर्थन प्राप्त हुँदासमेत गुटबन्दीका कारण बागी उठ्ने अवस्था सिर्जना भएको थियो । दुई नेताबीचको गुटबन्दीले पार्टीको अवस्था अरू कमजोर हुने देखिन्छ । 

उता, पार्टी अध्यक्ष तथा प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले चैत २९ गते बुटवलमा आयोजित जागरण सभालाई संबोधन गर्दा व्यक्त विचारले रूपन्देहीमा पार्टीलाई उल्टै घाटा हुने देखिएको छ । ओलीले महासचिव शंकर पोखरेल मुख्यमन्त्री हुँदा देशभरमै राम्रो काम गरेको, अस्थायी राजधानी बुटवलबाट दाङ लगेर नमुना सिंहदरबार बनाउन लागिएको अभिव्यक्ति दिएका थिए । ओलीको अभिव्यक्ति उपाध्यक्ष विष्णु पौडेललाई लाग्ने गरेको अर्थमन्त्रीसँग प्रदेश राजधानी साटेको आरोपलाई बल पुग्ने खालको थियो । ‘दाङमा बोल्नुपर्ने विषय अध्यक्ष कमरेडले रूपन्देहीमा बोलेपछि पार्टीलाई नाफाभन्दा नोक्सान हुने देखिएको छ’, एक जिल्ला नेताले भने । 
अध्यक्ष ओलीले पौडेललाई विकासप्रेमी नेताको उपमा भने दिएका थिए । पौडेल जिल्लाभित्र पूर्वाधार विकासमा महत्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गरिरहेका नेता हुन् ।

यसैबीच, संसद सचिवालयले रूपन्देही क्षेत्र नं. ३ मा प्रतिनिधि सभा सदस्य रिक्त रहेको सूचना सार्वजनिक गरेपछि उप निर्वाचनको चर्चा शुरु भएको छ । गत निर्वाचनमा विजयी राप्रपा वरिष्ठ नेता दीपक बोहराको गत चैत १९ गते घाँटीको क्यान्सरका कारण निधन भएको थियो । बोहरा एमालेको समर्थनमा तत्कालीन गृहमन्त्री बालकृष्ण खाँणलाई पराजित गर्दै विजयी भएका थिए । निर्वाचन आयोगले निर्वाचनको तयारी थाल्नुपूर्व नै चुनावी चर्चा शुरु भएको हो । एमालेले केन्द्रीय सदस्य खिमलाल भट्टराईलाई अघि सार्ने सम्भावना  छ । भट्टराईलाई कपिलवस्तु जिल्ला ईञ्चार्जबाट रूपन्देही क्षेत्र नं. ३ मा सारिएसँगै उनलाई यहींबाटै उठाउने संभावना बढेको थियो । भट्टराईबाहेक केन्द्रीय निर्वाचन आयोग सदस्य भरत पोखरेल र पूर्वमेयर हरि अधिकारीको पनि चर्चा छ । कांग्रेसले भने पूर्वगृहमन्त्री खाँणलाई उठाउन सक्छ । उनको भुटानी शरणार्थीसम्बन्धी मुद्दा अदालतमा विचाराधीन छ । राप्रपाले भने पूर्वगृहमन्त्री निरञ्जन थापा, पार्टी अध्यक्ष सागर राणा र बोहराका कान्छा छोरा प्रज्वललाई उठाउने सम्भावना छ ।