बूढाबूढीले घर बनाएर बस्न सक्ने वृद्धाश्रम

धनसम्पत्ति छ तर बूढेसकालमा सन्तान साथमा छैनन् । नयाँ पिँढीमा विदेशमोह बढ्दो छ । विदेश जाने र उतै पलायन हुने धेरै छन् । उताबाट पैसा पठाउनुलाई नै नेपालमा रहेका आमाबाबुको सेवा हो भन्ने बुझाइ छ । तर, पैसाले मात्र के हुन्छ र ? वृद्धावस्थामा बिरामी भएर ओछ्यान पर्दा औषधि–पानीसमेत खुवाउने मान्छे नभएपछि ! कसैको भाग्यमै सन्तान हुँदैन, कसैको भएर पनि टाढिएर बस्नुपर्ने अवस्था छ ।

त्यसैले पैसा भएका तर सन्तान नभएका वा सन्तान भएपनि साथमा नभएर र सन्तानबाट अपमानित भएर एक्लै असहज, कष्टकर तथा सहाराविहीन बूढ्यौली जीवन यापन गरिरहेका वृद्धवृद्धालाई लक्षित गरी तनहुँको देवघाटधाममा सुविधासम्पन्न वृद्धाश्रम बनाइँदैछ, जसलाई ‘ज्येष्ठ नागरिक गाउँ’ नाम दिइएको छ । यहाँ रहेको जगन्नाथ शान्ति कुञ्जले दुई बिघा जग्गामा घर बनाएर बस्ने सुविधासमेत भएको वृद्धाश्रम सञ्चालनमा ल्याउन लागेको छ ।

अहिले नारायणगढ निवासी समाजसेवी दाता गौरीदेवी प्रधानको सहयोगमा एट्याच ट्वाइलेट–बाथरुमसहितको ११ कोठे संयुक्त आवास भवन, सय जनाजति अट्ने अत्याधुनिक हल र स्वास्थ्य क्लिनिक भवन बनेको छ । उनले आफ्नै लागि पनि यहाँ एउटा घर बनाइसकेकी छिन् । सञ्चालक समितिबाट किचन/डायनिङ घर, वाचनालय र एउटा संयुक्त आवास भवन पनि बन्दै गरेको कुञ्जका महासचिव भोजराज भट्टराईले जानकारी दिए ।राष्ट्रिय योजना आयोगले ५० जना वृद्ध दम्पती बस्न मिल्ने चारतले भवन बनाइदिने आश्वासन दिएको पनि उनले बताए । ६० वर्ष कटेका वृद्धवृद्धा यहाँ बस्न सक्नेछन् । यहाँ बनाइएका घरमा १५ लाख तिरेपछि एकजोडी दम्पती बस्नसक्ने र एक्लैका लागि १२ लाख तिर्नुपर्ने भट्टराईले बताए ।

आफैं घर बनाएर बस्न चाहनेलाई समितिले निःशुल्क जग्गा उपलब्ध गराउने, त्यहाँ बनाएको घरमा वृद्धवृद्धा आजीवन रहनसक्ने र उनीहरुको शेषपछि त्यो घर जगन्नाथ शान्ति कुञ्जकै हुने जनाइएको छ । यहाँ ३० वटा जति व्यक्तिगत घर बन्ने महासचिव भट्टराईले बताए । जम्मा ११० जनाजति वृद्धदम्पतीलाई सेवा दिने लक्ष्य रहेको बताउँदै भट्टराई भन्छन्, ‘पाँच वर्षे योजना हो, अहिले तीन वर्ष भइसक्यो । अबको दुई वर्षमा यो ज्येष्ठ नागरिक गाउँ पूर्णरुपमा तयार हुनेछ ।’ आगामी वैशाखबाटै मान्छे राखेर सेवा दिने तरखर भइरहेको भन्दै उनले अगाडि भने, ‘१६/१७ जना सम्पर्कमा आइसक्नुभएको छ, त्यसमध्ये पनि १० जनाजतिले बस्ने वाचा गरिसक्नु भएको छ ।’

जगन्नाथ शान्ति कुञ्जलाई नेपाल सरकारले जग्गा उपलब्ध गराएको हो । कूल रु. ६८ करोड ५४ लाखको योजना हो ज्येष्ठ नागरिक गाउँ । पार्कमै १५/१६ करोडको लगानी रहने बताइएको छ । उक्त आकर्षक पार्कमा पानीको फोहरासमेत सङ्गीतमय हुनेगरी बनाउन लागिएको भट्टराईले बताएका छन् । ‘हाम्रो जग्गाको देव्रेतिर ओशोको ध्यान केन्द्रसमेत छ, दाहिनेतिर मदन–आश्रित पार्क पनि बन्दैछ’, उनले भने, ‘ठ्याक्कै अगाडि सप्तगण्डकी नदी छ । हालै शिवरात्रीको अवसर पारेर मुक्तिनाथ मन्दिरको शिलान्यास गरियो ।’ चितवन, भरतपुरको नारायणगढ बजारदेखि १५ किमि दूरीमा यो ठाउँ पर्छ ।‘कतिपय वृद्धवृद्धाको छोराछोरी साथमा नहुँदा मर्ने बेलामा पनि एक्लै हुनुपर्ने अवस्था आएको देखियो’, कुञ्जका अध्यक्ष शैलेन्द्रकुमार पिया भन्छन्, ‘यहाँ बस्ने वृद्धवृद्धाले बिलकुल पारिवारिक वातावरण पाउनेछन् । सबै उस्तै–उस्तै खालका मान्छेहरु सँगै बस्न पाउँदा राम्रो हार्दिकता पनि हुनेभयो ।’ उनका अनुसार स्टार होटलजत्तिकै सुविधासम्पन्न हुनेछ यो वृद्धाश्रम, एकदम वृद्धवृद्धामैत्री हुनेछ यहाँको सेवा ।

‘यहाँ शुद्ध प्राकृतिक शाकाहारी खाना खुवाइनेछ, धुम्रपान मद्यपान निषेध हुनेछ यस क्षेत्रमा । बिहान–साँझ योगा–ध्यान र भवनकीर्तन पनि हुनेछ’, पियाले भने । मान्छेले पैसा हालेर घर बनाएर बस्नसक्ने यस्तो वृद्धाश्रम नेपालमा आफूले अन्यत्र नदेखेको, नसुनेको उनी बताउँछन् । भवनहरु बनाइदिने र वृद्धवृद्धालाई खुवाउने, कर्मचारी पाल्ने कुरामा सरकारले सहयोग गर्यो भने पछि गरीब, विपन्न वर्गका वृद्धवृद्धालाई पनि राखेर सेवा दिन सकिने अध्यक्ष शैलेन्द्रले बताएका छन् ।

– अजय गोर्खाली