‘सर्प वर्ष’ को स्वागतमा व्यस्त चिनियाँ

-राजकुमार खड्का

दुई साताअघिदेखि नै चिनियाँ शहरका प्रत्येक रुखमा गोला आकारका रातो रंगको बत्तीजडित कलश झुण्ड्याइएका छन् । सरसफाईमा अझ बढी ध्यान दिइएको छ । शहर पहिल्यै सफा र सुन्दर छँदै थियो, राता रंगका बत्तीजडित कलश रुखहरूमा झुण्ड्याइएपछि झन् आकर्षक देखिएको छ । घर–घरमा खुशियाली छाएको छ ।

गाडी नभएका नयाँ पुस्ताहरू गाडी खरिदमा व्यस्त देखिन्छन् । प्रत्येक टोलका स्थानीय सरकार (जसलाई यहाँ “कम्युनिटी” भन्ने गरिन्छ) का अधिकारीहरू आफ्ना टोलबासीलाई आउन लागेको नयाँ वर्षको उपलक्ष्यमा कसरी बढीभन्दा बढी खुशियाली बाँड्न सकिन्छ ? आगामी दिनमा जनतालाई टोल सुधार र समन्वयमा कसरी अझ बढी उत्प्रेरणा बढाउन र सहभागी गराउन सकिन्छ ? भनि योजनामा धेरै दिनअघिदेखि तल्लिन छन् ।

हरेक कम्युनिटीका अधिकारीहरू विभिन्न कार्यक्रम गराउन व्यस्त छन् । यो चाड उनीहरुका लागि नेपालको प्रमुख चाड “दशैँ” जस्तै हो । चिनियाँहरु बितेको वर्षलाई आफ्नो प्रगति र उन्नतिका लागि धन्यवाद दिँदै अझ राम्रो स्वास्थ्य, प्रगति र उन्नति होओस् भन्ने आशाका साथ नयाँ वर्षलाई स्वागत गर्न आतुर देखिन्छन् ।  

अबका आउने केही दिनसम्म म मेरा चिनियाँ मित्रहरूबाट “सिन नियन ख्वाइल, कोङ्सी फा छाय” को वाक्यहरू हँसिलो अनुहार र मीठो बोलीका साथ प्राप्त गरिरहने छु । यसको अर्थ हुन्छ–नयाँ वर्षको प्रगति र धनी हुन अग्रिम शुभकामना !” भित्री मनदेखि नै दिनरात नभनी गरिने कडा परिश्रमले धनी हुन र आफ्नो परिवारका राम्रो व्यवस्थापन गर्न कुनै कठिनाई हुँदैन । त्यसैले हामीलाई बाँडिने यो शुभकामना शब्द वास्तवमा जायज र उपयुक्त छ ।

म पनि आउन लागेको चिनियाँ नयाँ वर्षको स्वागत गर्न र आफ्ना बाँकी रहेको व्यापारिक कामहरू चाँडो सकेर यहाँका चिनियाँ मित्रहरूसँगै खुशियाली मनाउन निकै उत्साहित छु । कम्प्युटरमा हतारहतार प्याकिङ्ग लिष्ट बनाएर भोलि बिहानको कण्टेनरमा सकेसम्म चाँडो सामान लोड गर्नका लागि आफ्ना चिनियाँ  कर्मचारीहरुलाई सम्झाउँदै थिएँ, ट्रिङ्गट्रिङ्ग गर्दै मेरो मोबाइलमा म्यासेज आयो ।

यसो हेरेको यिवु शहरका म्युनिसिपल विदेश विभागका अफिसरको म्यासेज रहेछ । लेखिएको थियो,‘हाम्रो आउनै लागेको नयाँ वर्षको उपलक्ष्यमा तपाईंहरु जस्ता यिवु शहरमा बसोवास गर्नुहुने विदेशी मित्रहरुसँगै  मनाउने कार्यक्रम रहेको हुँदा यहाँलाई पनि निमन्त्रणा गर्न चाहन्छौँ । कृपया आफ्नो नाम क्युआर कोड स्क्यान गरेर रजिष्टर गर्नुहोला !”

कामको हतारो छँदै थियो । त्यसमाथि कतिपय कुराहरू आफैँले हेर्नुपर्ने थियो । तरपनि हामीलाई त्यसरी सम्मानका साथ बोलाउँदा नजाने कुरा पनि भएन । हाम्रो चच्यांग प्रोभिन्सको यिवु शहर यो महिनामा उत्कृष्ट बनेको छ । यो शहरमा एक सयभन्दा बढी देशका करिब ४०–५० हजार नागरिक बस्छन् । यीमध्ये करिब ७० प्रतिशत विदेशी अन्तर्राष्ट्रिय व्यापार–व्यवसायमा जोडिएका छन् । अन्य बाँकीका भने विभिन्न पेशा वा पारिवारिक आवासीय भिसामा बसोबास गर्छन् ।

यिवु शहर व्यापार र लजिष्टिकको क्षेत्रमा धेरै अगाडि बढिसकेको छ । यही शहरबाट जर्मनी, स्पेन, फ्रान्स, पोल्याण्डजस्ता युरोपका १० भन्दा बढी देशका एक सयभन्दा बढी शहरमा रेलबाट सामान पुग्छ । हामी यस कारण पनि भाग्यमानी छौँ कि हामीहरू केबल एउटै शहरमा बसेर एक सयभन्दा बढी देशका संस्कृति, भेषभूषा र ती देशका विभिन्न परिकार चाख्ने मौका पाइरहेका छौं । किनकि यही शहरमा मात्रै होला जहाँ ५० भन्दा बढी देशका रेष्टुरेन्ट खुलेका छन् ।

यहाँ बस्ने हामी विदेशीहरु यो कुरामा आनन्द मान्दछौँ कि हामीहरूलाई विदेशमा बसिरहेका छौँ वा आफ्नै देशमा ? कुनै फरक महशुस नै हुँदैन् । हामीहरू विभिन्न देशबाट यहाँ आएर बसोबास गरिरहेका छौँ । हाम्रा आ–आफनै प्रकारका चाड पर्वहरू छन् । यहाँका सरकारी कर्मचारी वा अधिकारीहरू हामीलाई आ–आफ्ना चाडहरू मनाउन पनि उत्प्रेरित गर्छन् र “तपाईँहरूका चाडपर्वहरू आउँदैछ भने हामीलाई पनि बोलाउनुस है ! केही सहयोग चाहिए हामीहरूलाई निसंकोच भन्नुस् है” भन्छन् ।

यसले के देखाउँछ भने चीन सरकार र चिनियाँ जनता बाहिरी विश्वसँग एकदमै नजिक, मित्रतापूर्ण र भ्रातृत्वपूर्ण सम्बन्ध राख्न चाहन्छन् । उनीहरू अरुका भाषा संस्कृतिबारे पनि नजिकबाट बुझ्न र रमाउन चाहन्छन् साथै आफ्ना भाषा संस्कृतिका १००० औँ वर्षदेखिका मूल्य र मान्यताबारे पनि बुझिदिउन् भन्ने चाहना राख्दछन् ।

आफ्नो भाषा संस्कृतिको जरो पहिल्याउँदै यसको जगेर्ना गर्न, विश्वसंस्कृति र चाड पर्वको पनि संरक्षण गर्न खोजेको यसले देखाउँदछ । जब एक अर्काे देशको भाषा संस्कृति अनि चाड पर्वप्रति लगाव बढ्दछ, तब ती देशबीच पनि मित्रताको गाँठो अझ बढी कसिलो हुँदै जान्छ । यसै कारणले हुन सक्छ हामीजस्ता विदेशीहरूलाई पनि यस्ता चाडपर्वमा बोलाइने गरिन्छ ! यसैले त हामीलाई विदेशमा बसेका हौँ कि आफनै देशमा ? थाहा हुँदैन ।

नयाँ वर्षको पूर्वसन्ध्यामा निमन्त्रणा आउँदा मन खुशी थियो । त्यसैले हँसिलो मुहार लाउँदै बोलाइएको ठाउँमा समयभन्दा केही मिनेट अगावै पुगियो ! त्यहाँ यिवु शहरका उपमेयर तथा अन्य अधिकारीहरू हामीजस्ता पाहुनाहरूलाई स्वागत गर्न बस्नुभएको थियो । कार्यक्रम स्वागत मन्तव्य, शुभकामना मन्तव्य तथा संगीत तथा नृत्यबाट शुरु भयो, त्यसपछि भने चिनियाँ पहिरन पहिरेर फोटो खिचाउने कार्यक्रम थियो ।

त्यस्तै, रिंग फालेर सामान जित्ने भनु वा तीर बाँसको ढुंग्रोमा फ्याँकेर इनाम जित्ने वा शंखकिरा फट्याएर मोती निकाल्नेजस्ता रमाइला कार्यक्रमहरू भए । शहरका स्थानीय सरकारका प्रतिनिधिहरू पनि हामीसँगै हाँस्दै खेल्दै थिए । यस्ता सामाजिक कार्यक्रममा उच्च पदका र कर्मचारी सबैजना एक समान रमाइरहेको र सबैका अनुहार उज्यालो देखिन्थ्यो !

सबैमा अनुशासन, कामप्रतिको लगाव, निरन्तर अध्ययन र त्यसको समुचित कार्य उपयोग भएकोले नै आज यो देश विश्वमञ्चमा गर्व गर्न लायकको देश बनेको छ । मैले अघि भनेको शंखेकिरा घरघरमा पालिन्छ र मोती निकालिन्छ । संसारभरी मोतीहरू निर्यात गर्न यसले सघाउ पुगेको छ । यहाँका सरकार र जनता यस्तो परिपूरकका रुपमा काम गर्दछन् कि कुनै किसिमका सिकायतको गुन्जायस नै रहँदैन ! हामीहरू पनि खुशी हुँदै आयोजना गरेका सबै प्रतियोगिता, गीत–संगीत तथा शुभकामना आदानप्रदान गर्दै घर फर्कियौँ ।

साँझ घर आइपुग्ने बितिक्कै मोबाइलमा फुथियन मन्दिरका भिक्षुको फोन आयो  “हामीहरू चिनियाँ नयाँ वर्षका उपलक्ष्यमा बटुवाहरूलाई र बृद्धहरू बसेको ठाउँमा खीर पुर्याउन चाहन्छौँ । तपाईंहरु पनि भाग लिन चाहनुहुन्छ भने स्वागत छ !” मलाई यस्ता सांस्कृतिक कार्यमा भाग लिँदा आनन्द आउँछ । त्यसमाथि यो मन्दिर सिद्धार्थ गौतम बुद्धप्रति समर्पित छ । म बुद्ध जन्मेको देशबासी !! त्यसैले १० जना विदेशी साथीहरू जसमा इराक, स्वीडेन, सिरिया, कोरिया र नेपालका साथीहरू बटुलेर त्यहाँ गइयो ।

त्यहाँ आठ प्रकारका विभिन्न गेडागुडीहरू राखिएका थिए । त्यसलाई विस्तारै कसरी चलाउँदै पकाउने भन्ने सिक्न पाइयो । ठूला–ठूला भाँडाहरूमा ती गेडागुडी भिजाइएका थिए । हामीले पालैपालो त्यसलाई चलाएर पकायौं । त्यहाँ बौद्ध ज्ञान सिक्न आएका चिनियाँहरू पनि धेरै नै थिए ! केही उपासना र धुप बाल्दै सबै जनालाई आउने नयाँ वर्षको उपलक्ष्यमा शुभकामना आदानप्रदान गर्दै त्यहाँबाट हामी सबै जना बिदा भयौँ ।

यो बुद्ध मन्दिर यिवु शहरको बीचमा रहेको ठूलो पार्कमा अवस्थित छ । यिवु सरकारले केही वर्षभित्र वार्षिक एक करोड पर्यटक भित्र्याउने लक्ष्य राखेको छ । यस आँकडालाई धार्मिक पर्यटकले पनि मद्दत गर्ने नै भयो ! हाल भने वार्षिक छ लाख ५० हजार आगन्तुक आइरहेको देखिन्छ ।

त्यहाँबाट बिदा हुँदै हिँडेको मात्र के थिएँ, मेरो घर रहेको ठाउँको कम्युनिटीका सचिवको फोन आयो,“हामीहरू भोलि हाम्रा यस क्षेत्रमा बसोवास गर्ने विदेशीहरुसँग आउन लागेको नयाँ वर्षको पूर्वसन्ध्यामा शुभकामना आदानप्रदान गर्ने कार्यक्रम राख्नुका साथै रात्रिभोजको पनि आयोजना गरेका छौँ, कृपया आउनुहोला !”

भोलिपल्ट त्यहाँ पनि धेरै देशका मानिसहरू भेला भयौँ र शुभकामना आदानप्रदान गरियो । त्यहाँचाहिँ चाइनिज अक्षर सुन्दर रुपमा लेख्न सिक्न पाइयो । राता लुगाहरू लगाएर, रातै कागजमा चाइनिज शुभकामनाका शब्दहरू लेखेर भित्तामा टाँस्ने कार्यहरु पनि गरियो ।

चिनियाँहरू परम्परागत नयाँ वर्षलाई ‘सर्प वर्ष’ को रूपमा मनाउँदै छन् । अघिल्लो वर्ष ‘ड्रागन वर्ष’ थियो । चित्रहरूमा मुखमा सुनका असर्फी लिएका सर्पहरू देख्न पाइन्छ । यसको अर्थ हो–यस २०२५ वर्ष धनधान्यले परिपूर्ण वा सुनका असर्फी नै असर्फी बर्सिने वर्ष हो !

त्यसैले यहाँका चिनियाँ मित्रहरूका साथै यहाँ बसिरहेका विदेशीहरू पनि यस चिनियाँ नयाँ वर्षलाई स्वागत गर्न धेरै नै आतुर छन् । निरन्तरको कडा मेहिनत गर्ने जनता, सदैव अभिभावकत्व निर्वाह गर्ने र जनतालाई केही आपत–अप्ठेरो पर्नुभन्दा अगावै उपस्थिति जनाउने र सहयोग गर्ने नेताहरू र समग्र सरकार भएको देशमा धनधान्यले परिपूर्ण हुने र सुनका असर्फी नै असर्फी बर्सिने पक्का छ !

नेपालमा पनि तामाङ समुदाय यस पर्वलाई सोनम ल्होछार पर्वका रुपमा मनाउँछन् । तिनीहरूको भाषामा “सोनाम” को अर्थ हुन्छ “वर्ष” अनि “छार” को अर्थ हुन्छ –“नयाँ” ! यसरी यस पर्वलाई मित्र राष्ट्र चीन मात्र होइन, नेपालका केही समुदायले पनि यसलाई नयाँ वर्षका रुपमा मनाउने गर्छन् । यस अर्थमा पनि नेपाल र चीन एक गतिलो मित्रका साथै, संस्कृति पनि मिल्ने एक सर्वोत्तम र हितैसी राष्ट्र पनि हो ।

चिनियाँ नयाँ वर्ष २०२५ को सुःखद् उपलक्ष्यमा देश तथा विदेशमा रहनुभएका चिनियाँ मित्रहरू तथा नेपालमा पनि यस पर्वलाई सोनाम ल्होछारका रुपमा मनाउनुहुने सबै नेपालीहरूमा पनि नयाँ वर्ष (सर्प वर्ष) को हार्दिक मंगलमय शुभकामना !!