गल्ती छोप्न यतिसम्म गर्यो एनआइसीले,राष्ट्र बैंकका हाकिमलाई हेलिकोप्टरमा सरर

पछिल्लो समय नेपाल राष्ट्र बैंकको सुपरीवेक्षकीय क्षमतामाथि धेरैले प्रश्न चिन्ह उठाएका छन् । यही बेला स्थलगत सुपरीवेक्षणमा खटिएका केन्द्रीय बैंकका कर्मचारीहरु बैंक तथा वित्तीय संस्थाका विभिन्न प्रलोभनमा फसेका केही घटना उदाङ्गो भएको पाइएको छ ।

तुलनात्मक रुपमा आक्रामक बैंकिङपद्धति अपनाउँदै आएको एनआइसी एसिया बैंक कर्जा असुलीमा कोभिड १९ महामारीपछि निकै अप्ठेरोमा परेको छ । तथ्य लुकाएर गलत अंक र विवरण पेश गरेको आरोपमा नेपाल राष्ट्र बैंकले उसलाई अघिल्ला तीन वर्ष लाभांश वितरणमा समेत रोक लगाएको थियो । गत साउनमा मात्रै उसले उक्त रोकबाट उन्मुक्ति पाएको हो ।

पछिल्लो समय राष्ट्र बैंकको ‘अन साइट’ र ‘अफ साइट’ सुपरीवेक्षणमा बैंकका धेरै कमजोरी फेला परेपछि एनआइसीले स्थलगत सुपरीवेक्षण टोलीलाई नै काबुमा लिने काइदा अपनाएको पाइन्छ । केन्द्रीय बैंकको दरबारमार्गस्थित बैंक सुपरीवेक्षण विभाग स्रोतले गत आर्थिक वर्ष गरिएको सुपरीवेक्षणमा आफ्ना अधिकृत कर्मचारीहरु एनआइसीको खर्चमा अनधिकृत तवरबाट हेलिकोप्टरमा मुगुको रारा ताल घुम्न गएको दाबी गरेको छ ।

स्रोतले दिएको विवरणअनुसार एनआइसीको मुख्य कार्यालय काठमाडौंको सुपरीवेक्षणपछि राष्ट्र बैंक टोली दुई भागमा बाँडिएर एउटा वीरगञ्ज र अर्को नेपालगञ्ज गएको थियो । नेपालगञ्ज गएको टोलीलाई एनआइसीले हेलिकोप्टर चढाएर मुगु घुमाएको प्रमाणसहितको उजुरी गभर्नर महाप्रसाद अधिकारीको सचिवालयमासमेत पुगेको छ । एनआइसीकै कर्मचारीले हेलिकोप्टर यात्राको विवरण खुलाएर उजुरी दर्ता गराएको उच्च स्रोतको भनाई छ । 

‘को को थिए हेलिकोप्टरमा ?’ भनेर सोधिएको जिज्ञासामा सुपरीवेक्षण विभागीय स्रोत भन्छ, ‘त्यो त छर्लङ्गै छ,उक्त बैंकको सुपरीवेक्षणमा गएका हाम्रा अधिकृतहरु हुन् । उनीहरुको लाज छोपिदिन पनि नाम चाहिँ  नभनिहालुँ ।’ टोलीका सुपरीवेक्षक निर्देशक रोशन सिग्देल हुन् । सिग्देलले जनआस्थासँगको कुराकानीमा भने, ‘हाम्रो दुई टोली थियो । एउटा वीरगञ्ज र अर्को नेपालगञ्ज गएको हो । म दुई जना सहायक निर्देशकसँगै आफ्नै गाडीमा वीरगञ्ज गएको हुँ । उताको कुरो थाहा भएन ।’

डेपुटी गभर्नर बमबहादुर मिश्रले भने, ‘ हो भने गम्भीर अपराध हो । हाम्रा कर्मचारी पनि अपराधको भागी बन्नै पर्छ । एनआइसी एसियालाई पनि छाडिनुहुन्न । जनआस्थाले खोतलेको विषयमा राष्ट्र बैंकले सुक्ष्म ढंगले अनुसन्धान र छानबिन गर्नेछ ।’

यता गभर्नरको कार्यालय र बैंक तथा वित्तीय संस्था नियमन विभाग स्रोतले भने केन्द्रीय बैंकका कर्मचारीहरुले एनआइसीले उपलब्ध गराएको हेलिकोप्टरमा मुगु घुमेको सकारेको छ । डेपुटी गभर्नर बमबहादुर मिश्रले भने, ‘ हो भने गम्भीर अपराध हो । हाम्रा कर्मचारी पनि अपराधको भागी बन्नै पर्छ । एनआइसी एसियालाई पनि छाडिनुहुन्न । जनआस्थाले खोतलेको विषयमा राष्ट्र बैंकले सुक्ष्म ढंगले अनुसन्धान र छानबिन गर्नेछ ।’

केन्द्रीय बैंकका कर्मचारीलाई हेलिकोप्टर चढाएर कैफियत लुकाउने उद्देश्य राखेको एनआइसीका एजिएम तथा गुनासो सुनुवाई अधिकारी अर्जुनराज खनियाले उक्त दाबीलाई खण्डन गर्न सकेनन् । जनआस्थासँगको कुराकानीमा उनले भने, ‘कसले कसको हेलिकोप्टर चढ्यो भनेर खोज्ने हो भने सूची लामो हुन्छ । अप्ठेरो पर्दा कोही कसैले लिफ्ट दियो होला, त्यसैलाई मुख्य विषय बनाउनु हुँदैन ।’ खनिया उनै हुन् जो नेपाल राष्ट्र बैंकको बैंक सुपरीवेक्षण,नियमन र विदेशी विनिमय व्यवस्थापन विभागमा वर्षौैंदेखि महिनाको तीन साताभन्दा बढी नियमित रुपमा पुग्ने गरेका छन् । 

केन्द्रीय बैंकका कर्मचारीलाई अन्य बैंक तथा वित्तीय संस्थाका प्रलोभनमा नपर्न बैंकले मुलुकको वर्तमान अवस्थाभन्दा धेरै सुविधा दिएको छ । मासिक तलबभत्तादेखि अन्य सुविधाको दृष्टिकोणले राष्ट्र बैंकमा महाप्रसाद अधिकारी गभर्नर नियुक्त भएपछि झन् आकर्षक संस्थाको रुपमा दर्ज भएको छ ।

गभर्नर,डेपुटी गभर्नर र कार्यकारी निर्देशकहरुलाई आफूले चढेका करोडौं मूल्यका बैंकका गाडी अवकाश हुँदा घर लैजान दिइन्छ । वार्षिक १० औं लाख रुपैयाँ कर्मचारी कल्याणकारी (बोनस) वापत दिइन्छ । औषधी खर्च पनि लाखौं हुने गरेको छ । हालैमात्र घरजग्गा सापटी रकम ८८ लाख रुपैयाँ पुर्याइएको छ । अन्य कर्मचारीलाई सवारी साधन खरिदको निम्ति सापटी दिइन्छ । अधिकृतभन्दा माथिल्लो तहका कर्मचारीले कम्तीमा दुई वर्षमा एक पटक विदेश भ्रमण गर्न पाउँछन् । सबै तहका कर्मचारीलाई आन्तरिक यात्रामा हवाई टिकट र आकर्षक दैनिक भ्रमण भत्ता तोकिएको छ । 

हालै नाम संशोधन भएको पहिलेको जनशक्ति व्यवस्थापन विभागका एक जना हाकिमले भने, ‘सबैलाई पोशाक खर्च दिइन्छ । बैशाख १४ गते बैंक दिवसको दिन पनि नसोचेको खर्च दिइन्छ । असार मसान्त र पुस मसान्तमा दैनिक भ्रमणभत्ताको रकमको आधारमा क्लोजिङ भत्ता दिने व्यवस्था छ, त्यो पनि आकर्षक नै छ । बैंक निरीक्षणमा जाँदा दैनिक भ्रमण भत्ता र यातायात खर्च दिने व्यवस्था छ । तर पनि आफ्नो कर्तव्य र दायित्व निभाउने क्रममा कर्मचारीले त्यस्तो बदनियत राख्छन् भने लाजैमर्दो भयो ।’