रवि लामिछानेद्वारा पोखरामा निरन्तर इन्कारी वयान
सूर्यदर्शन सहकारीको बचत अपचलनमा संलग्नताको आरोपमा पक्राउ परेका राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा) का सभापति तथा पूर्वगृहमन्त्री रवि लामिछानेले इन्कारी बयान दिएका छन् । दोस्रो पटक म्याद थप गरी अनुसन्धान जारी रहँदा उनले आरोप अस्वीकार गर्दै बयान दिएका हुन् ।
जिल्ला सरकारी वकिल कार्यालयका प्रमुखको रोहबरमा जिल्ला प्रहरी कार्यालय कास्कीका अनुसन्धान अधिकृतले बयान लिइरहेका छन् । तर,लामिछानेले बयानका क्रममा सोधिएका प्रश्नमा 'मलाई थाहा छैन' भनी अभियोग इन्कार गरेको जिल्ला सरकारी वकिल कार्यालय स्रोतले जानकारी दिएको छ । 'अहिलेसम्म नयाँ तथ्य खुलाएका छैनन्', स्रोतले भन्यो ।
लामिछानेमाथि पोखराको सूर्यदर्शन, बुटवलको सुप्रिम,चितवनको सहारा, काठमाडौँको स्वर्णलक्ष्मी,वीरगन्जको सानो पाइला सहकारीबाट गोरखा मिडिया नेटवर्कमा पुर्याइएको करोडौँ रकम अपचलन गरेको आरोप छ । उनीविरुद्ध सहकारी ठगी,संगठित अपराध र सम्पत्ति शुद्धिकरण कसूरमा मुद्दा चलाउने गरी प्रहरीले अनुसन्धान केन्द्रित गरेको छ ।
अनुसन्धान अधिकृतहरुले पनि त्यसमा आधारित भएर प्रश्न सोध्ने गरेका छन् । तर,लामिछानेले यसअघि संसदीय समिति र कास्की प्रहरीले सोधपुछ गर्दा दिएकै बयान दोहोर्याएका छन् ।
'प्रोफेसनल क्रिमिनल र ह्वाइट-कलर क्राइममा विभिन्न क्राइम पर्छन्, यो पनि त्यसैअन्तर्गत हो', उनै वकिलले भने, 'यस्तोमा प्रतिवादीले बोलेको कुरा नै प्रमाण हुने भएकाले हत्तपत्त बोल्दैनन्, बोल्यो भने प्रमाणको भार उसैले बोक्नुपर्ने हुन्छ । रविजीमा त्यसको ज्ञान भएरै बयानमा नबोल्नुभएको होला ।'
आफ्नो नाममा खडा गरिएको ऋण र प्रवाह भएको भनिएका रकमको सम्बन्धमा आफ्नो हस्ताक्षर,आफ्नो कागजात,नागरिकतासहितका विवरण समावेश नरहेको उनको दाबी रहँदै आएको छ । बयानका क्रममा पनि उनले 'मलाई थाहा छैन', 'म थिइन', 'हुँदै हैन' जस्ता जवाफ दिइरहेको र नयाँ तथ्य नखुलेको स्रोतले बतायो ।
'बयानमा थप नयाँ कुरा आएको छैन । संसदीय समितिमा दिएकै बयान दोहोर्याएको छ । सोधिएका प्रश्नको पनि राम्रोसंग जवाफ दिएका छैनन्', स्रोतले भन्यो, 'संसदीय छानविन समिति र पहिला प्रहरीले पोखरामा गरेको सोधपुछमा भन्दा एउटा पनि दायाँबायाँ छैन ।'
रुपन्देही अदालतले सुप्रिम सहकारीको ठगीमा लामिछानेविरुद्ध पक्राउ अनुमति दिइसकेकाले यताको अनुसन्धान छिट्टै सकेर उता लैजाने प्रहरीको तयारी छ । तर, बयान लम्बिए पुन: म्याद थपेर प्रहरीले अनुसन्धान जारी राख्नेछ ।
के लामिछानेले इन्कारी बयान दिएकाले अनुसन्धान लम्बिने अवस्था आएको हो ? फौजदारी कानुनका जानकारहरु प्रतिवादीले इन्कारी बयान दिएकै कारण अनुसन्धान लम्बिने अवस्था नरहने बताउँछन् । अझ संगठित अपराध अनुसन्धानमा इन्कारी बयानलाई सामान्य रुपमा बुझ्नुपर्ने उनीहरुको भनाई छ ।
'ह्वाइट कलर क्राइममा हुने नै यही हो,कसैले पनि मैले गरेको हो भन्दैन',एकजना वरिष्ठ अधिवक्ता भन्छन्, 'परिबन्दमा परेर फसेका, योजनावद्ध अपराध नगरेकाहरुले चैं सरर बयान दिन्छन् र न्यायको अपील गर्छन् ।
ह्वाइट-कलर क्राइमलाई एक प्रकारको सिण्डिकेटमार्फत गरिने आपराधिक गतिविधि मानिन्छ । यस्ता अपराधमा धेरैको संलग्नता र राज्यको माथिल्लो तहसम्मका व्यक्तिको हात रहने गर्छ ।
'प्रोफेसनल क्रिमिनल र ह्वाइट-कलर क्राइममा विभिन्न क्राइम पर्छन्, यो पनि त्यसैअन्तर्गत हो', उनै वकिलले भने, 'यस्तोमा प्रतिवादीले बोलेको कुरा नै प्रमाण हुने भएकाले हत्तपत्त बोल्दैनन्, बोल्यो भने प्रमाणको भार उसैले बोक्नुपर्ने हुन्छ । रविजीमा त्यसको ज्ञान भएरै बयानमा नबोल्नुभएको होला ।'
तर, प्रतिवादीले इन्कारी बयान दिँदैमा कसुरबाट उन्मुक्ति पाउने अवस्था भने हुँदैन । परिस्थितिजन्य प्रमाण,प्राप्त सबुत (भौतिक, डिजिटल र फरेन्सिक), अरु मान्छेले दिएका बयान र सबुत भेरिफिकेसनबाट त्यसलाई भौतिक प्रमाणमा जोडेर अनुसन्धानकर्ताले प्रमाण संकलन गर्न सक्छ ।
'फौजदारी क्रिमिनल जस्टिस सिष्टममा एभिडेन्स क्रियट हैन कलेक्सन गर्दै मूल प्रमाणमा जोइनिङ्ग गरिन्छ । त्यसमाथि प्रहरीको बयान त एउटा वेआउट मात्र हो । अदालतमा गर्ने बयान नै अन्तिम हुन्छ', ती कानुन व्यवसायीले भने ।
रवि लामिछानेविरुद्ध संगठित अपराध र सम्पत्ति शुद्धिकरणको मुद्दासमेत लाग्ने अवस्था रहेकाले प्रभावकारी अनुसन्धान गर्नुपर्ने जिम्मेवारी प्रहरीलाई छ । किनभने मनि लाउन्डरिङ र संगठित अपराधलाई अन्तराष्ट्रिय रुपमा पनि गम्भीर प्रकारको अपराध मानिन्छ । सम्पत्ति शुद्धिकरणसम्बन्धी अन्तर्राष्ट्रिय संस्था फाइनान्सियल एक्सन टास्क फोर्स (एएफटीएफ) ले अहिले पनि नेपाललाई 'ग्रे लिष्ट'मा राखेको अवस्था छ ।
यस्तोमा पूर्वगृहमन्त्रीजस्तो मान्छेलाई पनि हामीले अनुसन्धानको दायरामा ल्याएर कानुनबमोजिम गर्यौँ भन्ने सन्देश दिन र एएफटीएफको 'ग्रे लिष्ट'बाट हटाउने अवसर पनि हो यो मुद्दा ।
टिप्पणीहरू