पुसको ठण्डीमा पञ्चदेवलका वृद्धवृद्धाको बिजोग

अघिल्लो सातादेखि अछामको पञ्चदेवल विनायक नगरपालिका–३, विनायक बजारस्थित माछापुच्छ्रे बैंकको शाखा कार्यालय बाहिर दिनहुँ बिहानैदेखि वृद्धवृद्धाको ठूलै भीड लाग्ने गरेको छ । चिसो भुइँमा बसेका वृद्धवृद्धालाई देख्दा जोकोहीलाई पनि त्यहाँ धर्ना भइरहेको लाग्न सक्छ । तर, त्यो धर्ना नभएर सामाजिक सुरक्षा भत्ता बुझ्न पुगेका वृद्धवृद्धाको भीड हो   

बैंकको इन्टरनेट सर्भर बिग्रिँदा पुसको मुटु कमाउने ठण्डीमा वृद्धवृद्धाको बिजोग भएको छ । सामाजिक सुरक्षा भत्ता बुझ्न उनीहरु झिसमिसेमै बैंकबाहिर पुग्ने गरेका छन् । तर, १० बजेपछि बैंकका कर्मचारीको एउटै जवाफ सुनेपछि निराश हुँदै घर फर्किने उनीहरुको दैनिकी नै बनेको छ । नौ वटा वडा रहेको नगरपालिकाभित्र एउटै मात्र बैंक भएका कारण टाढाका स्थानीयलाई भत्ता लिन विनायक बजार नै पुग्नुपर्ने बाध्यता छ । 

बैंकको सर्भर बिग्रिएको १०–११ दिन भइसकेको छ । यता, इन्टरनेट र वायरिङको समस्या पनि देखिएको छ । प्राविधिकको अभावका कारण उपकरण मर्मत हुन सकेको छैन । नगरपालिकाले बल्लतल्ल निकासा सामाजिक सुरक्षा भत्ता हात नपर्दा वृद्धवृटाहरुलाई समस्या भएको हो । अर्कोतिर पुसको चिसोमा बिरामी पर्ने चिन्ताले पनि पिरोल्न थालेको छ । 

भत्ता लिन गएका एक वृद्धले गुनासो गर्दै भने,‘घरबाट यहाँ आइपुग्न घण्टौं लाग्छ । राति नै उठेर घरबाट निस्कियो । बैंकको सँधै एउटै जवाफ आउँछ । यतिका दिन भइसक्यो,  कम्पुटर अझै मर्मत भएको छैन भन्छन् । दिनभरी यहीँ बस्छु, साँझ घर फर्किन्छु । चिसोले बिरामी परिएलाजस्तो छ ।’

हाल नगरपालिकाभित्र ६८ वर्ष कटेका ज्येष्ठ नागरिक भत्ताको निम्ति योग्य एक हजार ६४९, ज्येष्ठ नागरिक दलित भत्ताका लागि २९५, ज्येष्ठ नागरिक एकल भत्ता बुझ्ने ११३ र ज्येष्ठ नागरिक विधवा भत्ताका लागि योग्य ४१५ जना छन् । त्यसैगरी, पूर्ण अपाङ्ग भत्ता लिने २७, अति अशक्त अपाङ्ग भत्ता लिने ८१, क्षेत्र तोकिएको बालबालिका भत्ता पाउने ११२ र दलित बालबालिका भत्ता पाउने ३३७ रहेको बताइन्छ । 

हरेक त्रैमासिकमा उनीहरुको भत्ता वितरण गरिन्छ । गत कात्तिकमै पाउनुपर्ने साउन, भदौ र असोजको भत्ता पुसको पहिलो साता बित्न लागिसक्दा पनि नपाएपछि उनीहरुलाई समस्या भएको छ । त्यहाँ आउने सबैले आ–आफ्नो दुःखेसो सुनाइरहेका थिए । कोही घरमा चामलको गेडो नभएको वेदना पोखिरहेका थिए । कोही छोराछोरी र नाति नातिनाको परीक्षा शुल्क तिर्ने पैसा नभएको गुनासो गरिरहेका थिए । 

डेढ हप्तादेखि निरन्तर बैंक पुग्ने गरेका उनीहरुले समस्या समाधानका लागि नगरपालिकाले कुनै पहलकदमी भूमिका नखेलेको भन्दै असन्तुष्टि जनाएका छन् । पहिले नगरपालिका र अहिले बैंकका कारण दुःख पाएको उनीहरुको भनाइ छ । नगरपालिकाको किचलोले यसपटक भत्ता निकासामा ढिलाई भएको एकथरीको बुझाइ छ । साउन, भदौ र असोजको भत्ता कात्तिक महिनामा निकासा गरिसक्नुपर्छ । 

तर, प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत नहुँदा नगरपालिकाको दैनिक प्रशासनिक कामकाज, आर्थिक कारोबार, योजना सम्झौतालगायतका सम्पूर्ण कार्य ठप्प बनेको थियो । संघीय मामिला तथा सामान्य प्रशासन मन्त्रालयले गत कात्तिक ९ गते नवराज वलीलाई प्रमुख प्रशासकीय अधिकृतको जिम्मेवारी दिएर नगरपालिका पठायो । उनी एक दिन मात्र कार्यालयमा हाजिर भए । एक महिनाकै अवधिमा उनी सरुवा भएर बाँकेको नरैनापुर गाउँपालिकामा प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत बन्न पुगे । 

आन्तरिक विवादका कारण काम गर्ने वातावरण नभएको भन्दै उनी स्वयम्ले मन्त्रालयसँग सरुवा माग गरेका हुन् । बल्लतल्ल पाएको प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत हिँडेपछि नगरपालिकाले शिक्षा संयोजक डम्बरबहादुर थापालाई सो पदको जिम्मा दियो । मंसिर ११ गते बसेको नगर कार्यपालिकाको बैठकले अर्को व्यवस्था नभएसम्मका लागि उनलाई जिम्मेवारी दिने निर्णय गरेको हो । सो पत्र मंसिर १३ गते थापाको हातमा पर्यो । मंसिर १४ गते उनले जिम्मेवारी सम्हाले । सोही दिन भत्ता रकम निकासा गरिएको प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत थापाले बताए । 

‘प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत नभएपछि ममाथि एउटा जिम्मेवारी थपिएको छ । साउन, भदौ र असोजको भत्ता नगरपालिकाले कात्तिकमा निकासा गर्छ । तर, प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत नहुँदा एक महिना ढिला हुन पुग्यो । मंसिर १४ गते नै नगरपालिकाबाट रकम निकासा गरिसकेका छौं । बैंकमा समस्या भएको भन्ने जानकारी पाएको छु’,उनले भने । 

यता, बैंकका ब्रान्च म्यानेजर वसन्त दमाईले आज वा भोलिसम्ममा उपकरण आइपुग्ने बताए । प्राविधिक पनि सँगसँगै ल्याउनुपर्ने भएकाले मर्मतमा ढिलाई भएको उनको जिकिर छ । बैंकमा इन्टरनेट नचलेको उनले जानकारी दिए । समस्याबारे जानकारी गराउँदै सूचना जारी गरेपनि वृद्धवृद्धा भत्ता लिन आएकाले समस्या भएको उनको बुझाइ छ । 

‘यहाँ कहिले इन्टरनेटको समस्या हुन्छ, कहिले विद्युत जान्छ । बैंकको उपकरण बिग्रिरहन्छ । केही समयअघि मात्र उपकरण मर्मत गरेका हौं । अहिले इन्टरनेट र वायरिङको समस्या भएको छ । उपकरण बिग्रिएको पनि १०–११ दिन भयो । यहाँ प्राविधिक नै छैनन् । हेड अफिसलाई जानकारी गराएका थियौं । उपकरणसहित प्राविधिक आउँदै हुनुहुन्छ’,उनी भन्छन्,‘बैंक पूर्ण रुपमा बन्द छैन । चेकको रकम भुक्तानी गरिरहेका छौं । बैंकले वृद्धवृद्धालाई लक्षित गरेर सूचना पनि जारी गरेको छ । उपकरण बिग्रिएकोले नआउनुभन्दा पनि उहाँहरु आउनुहुन्छ । आज प्राविधिक र डिभाइस आएपछि काम सुचारु हुन्छ । यहाँ त प्रायः समस्या भइरहन्छ ।’

ब्रान्च म्यानेजर दमाईका अनुसार वडा नम्बर १, २ र ३ को स्थानीय भत्ता लिन बैंकमा आउँछन् । अन्यको वडाको हकमा गाउँ–गाउँमा पुगेर भत्ता बाँड्ने गरिएको छ । भत्ता नपाएपछि सबै बैंकमै आउन थालेको यथार्थ पनि उनले सुनाए ।