यस्तो छ,विवादास्पद भारतीय नयाँ संसद भवनको नालीबेली

विपक्षी दलहरुले व्यापक विरोध गरे पनि आइतबार प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले मुलुकको नयाँ संसद भवनको उद्घाटन गरेका छन् । उनले तीन वर्षअघि कोरोना महामारीको समयमा नयाँ भवनको शिलान्यास गरेका थिए ।

संसद भवनभित्र राखिएको ‘अखण्ड’ प्राचीन भारतको नक्साका कारण पनि यतिखेर दक्षिण एसियाली मुलुकहरुमा चर्को विरोध भएको छ । नेपाल,पाकिस्तान, बंगलादेश,म्यान्मार, भुटानका केही भूभागलाई समेटेर अखण्ड नक्सा झुण्डाइएको भन्दै विरोध शुरु भएको हो ।

 
आइतबार बिहान साढे ७ बजेको साइतमा प्रधानमन्त्री मोदीले नयाँ संसद भवनको उद्घाटन गरेका थिए । संसद भवनमा रत्नजडित सुनको बार ‘सेङ्गल’ राखिएको छ । यो प्रयागराज (इलाहाबाद) संङ्ग्रहालयबाट ल्याइएको हो । विपक्षीले ‘सेंगल’ लाई ‘राजदण्ड’ को उपमा दिएका छन् । 

नयाँ भवन पुरानो संसद भवनको परिसरमा बनाइएको हो । यो भवन टाटा समूहले बनाएको बताइएको छ । कोभिड महामारीको समयमा पनि भवन बनाउन झण्डै एक हजार करोड भारतीय रुपैयाँ खर्च गरिएको छ । 

नयाँ संसद भवन र वरपरको क्षेत्रलाई ‘सेन्ट्रल भिस्टा’ नाम दिइएको छ । निर्माणाधीन सो क्षेत्रको कूल लागत २४ हजार करोड रुपैयाँ अनुमान गरिएको छ । नयाँ संसद भवनको नाम पनि नयाँ राख्ने तयारी छ । तर त्यो अझै निर्धारण गरिएको छैन  । 

नयाँ भवनका तीनवटा प्रवेशद्वारको नाम ‘ज्ञानद्वार’, ‘शक्तिद्वार’ र ‘कर्मद्वार’ राखिएको छ । मुख्य प्रवेशद्वारमा ‘सत्यमेव जयते’ लेखिएको छ । चार तले संसद भवन ६४ हजार पाँच सय वर्गमीटर क्षेत्रफलमा फैलिएको छ । 

भवनमा बिच्छाइएको कार्पेट उत्तर प्रदेशको मिर्जापुरबाट ल्याइएको हो । बाँसका सामान त्रिपुराबाट ल्याइएको छ भने भुईंमा त्यो बिच्छाइएको छ । रातो र सेतो बलौटे ढुङ्गा र ग्रेनाइट राजस्थानबाट ल्याइएका हुन् ।

सागौनको काठ महाराष्ट्रको नागपुरबाट ल्याइएको हो भने राजस्थानको राजनगर र दिल्ली नजिकैको उत्तर प्रदेशको नोएडाबाट ल्याइएको ढुंगामा अक्षर कुँदिएको छ । पित्तल गुजरातको अहमदाबादबाट ल्याइएको जानकारी दिइएको छ । राष्ट्रिय चरा मयूर र राष्ट्रिय फूल पद्मलाई लोकसभा र राज्यसभाको भित्री सजावटमा राखिएको छ । 

भारतको यसअघिको संसद भवन सन् १९२७ मा बनाइएको थियो । जनसंख्या वृद्धिसँगै जनप्रतिनिधिको संख्या पनि क्रमशः बढ्दै गएको छ ९६ वर्ष पुरानो भवनमा सांसदको बढ्दो संख्यालाई समायोजन गर्न गाह्रो हुँदै गएको थियो । हाल लोकसभामा ५४३ र राज्यसभामा २५० सदस्य छन् । नयाँ संसद भवनमा ८८८ लोकसभाका सीटहरू राखिएको छ, यसलाई आवश्यकताअनुसार एक हजार २७२ कायम गर्न सकिने बनाइएको छ ।