चेक दिएर ऋण लिने तर पैसा मागेपछि समात्न लगाउने !

-सन्तोष बराइली

सिरहामा एक व्यक्तिले कृषि फर्मको नाममा करोडौं रुपैयाँ अनुदान लिएको खुलेको छ । कृषकहरुले अनुदान नपाएको गुनासो गरिरहँदा एउटै व्यक्तिले कृषि फर्मको नाममा करोडौं रुपैयाँ लिएको देखिन आएको हो । 

श्रीमती बबिता साहको नाममा मोडर्न नेपाल कृषि फर्म प्रालि खोलेका महोत्तरीको भगांहा नगरपालिकाका सञ्जीव साहले करोडौं रुपैयाँ लिएको जनाइएको छ । सिरहाको धनगढीमाई नगरपालिका वडा नम्बर–७, निमचोकमा चार वर्षअघि स्थापना गरिएको फर्ममा दुई सय बढी गाईंभैंसी छन् । विवादित पृष्ठभूमिका उनले आफ्ना फर्ममा काम गर्नेलाई तलब दिँदा चार दर्जन घरपरिवारको बिल्लीबाठ भएको छ । 

चेकको खेल, ऋणको झेल

कृषि फर्म खोल्न जग्गा खरिद गर्न भन्दै सञ्जिवले सिरहाको गोलबजारका पप्पु साहलाई चेक दिएर १५ लाख रुपैयाँ नगद ऋण लिए । त्यस्तै, गोलबजारका अरूण सिंह, भुवनेश्वरप्रसाद साह र नरेश जैनसँग पनि चेक धरौटीमा ५० लाख रूपैयाँ ऋण लिए । यी चार जनासँग लिएको एक करोड रूपैयाँले उनले दुई बिगाहा जमिन खरिद गरेका हुन् ।

सोही जमिनमा कृषि फर्म सञ्चालन गरिएको छ । सञ्जीवले नरहाका सन्तोष महरा र गोलबजारका ललन साहको जग्गा एक करोड २५ लाख रूपैयाँमा किनेर फर्म बनाएका हुन् । तर, उनलाई ऋण दिने चारै जनाले आजसम्म एक रुपैयाँ पनि फिर्ता पाएका छैनन् । ब्याज त टाढाको कुरा, उनीहरुले साँवा पाउने आशसमेत मारिसकेको बताए ।

केही समयअघि आफ्नो रकम माग्न पुगेका पप्पुलाई सञ्जीवले मिटरब्याजी भनेर पक्राउ गराए । तीन दिन जिल्ला प्रहरी कार्यालय, सिरहाको हिरासतमा बसेका उनी भन्छन्,‘कृषि क्षेत्रमा सरकारले फिर्ता गर्नै नपर्ने गरी करोडौं रुपैयाँ अनुदान दिन्छ, सहयोग गरिदिनुपर्याे भन्यो । भाइले गरिखाओस् भनेर सयकडाको दुई रूपैयाँ ब्याजमा ५० लाख रूपैयाँ दिएँ । १५ दिनमा फिर्ता गर्छु भनेर चेक दियो । तर, चार वर्ष बितिसक्दा पनि एक रुपैयाँ पाएको छैन । उल्टै समातिनुपर्यो ।’

अनुदानको पैसा ऋण तिर्न !

सञ्जीवले सबै ऋणीलाई असार महिनाभित्र कृषि फर्मको नाममा सरकारले १० करोड रूपैयाँ अनुदान दिने र त्यही अनुदानको पैसाले सबैको ऋण तिरिदिने प्रतिबद्धता जनाएका छन् । दुई वर्षअघि दुई दिनको निम्ति सञ्जीवलाई ४० लाख रुपैयाँ दिएका धनगढीका राकेशकुमार यादवले भने, ‘असारमा अनुदानको पैसा आएपछि सबैसँग लिएको ऋण फिर्ता दिन्छु भनेर सञ्जीवले भनेका थिए । तर, असार बित्न लागिसक्यो । फिर्ता गरेका छैनन् । अलिअलि गरेर दिएपनि मलाई खर्च हुन्थ्यो ।’ 

घडेरी किन्ने सपना चकनाचुर

धनगढीमाई नगरपालिका –३ का सुवोधकुमार साहसँग दुई वर्षअघि लिएको छ लाख रूपैयाँ सापटीमध्ये उनले दुई लाख ५० हजार रुपैयाँ फिर्ता गरेका छैनन् । निजी विद्यालयमा शिक्षण गरेर जम्मा गरेको छ लाख रूपैयाँमा थपथाप गरेर उनले गोलबजारमा घडेरी किन्ने योजना बनाएका थिए । ‘उनले फर्म चलाउन गाह्रो भयो भनेर सापटी मागे । मुक्तिनाथ विकास बैंकका शशिभुषण साहमार्फत सञ्जीवसँग चिनजान भएको थियो । उनले भनेपछि नै पैसा दिएको हुँ । सबै पैसा फिर्ता नदिएकाले घडेरी किन्न पाइनँ,’ उनले भने । 

अनुदानबाट आएको रकम कहाँ गयो ? 

सञ्जीवले उक्त कृषि फर्मको नाममा नेपाल एसबीआई बैंकको लहान शाखाबाट २४ करोड रूपैयाँ सहुलियत ब्याजमा ऋण पास गराएका छन् । १५ करोड लिइसकेको र बाँकी ९ करोड आउँदो साउनको दोस्रो साता लिने तयारीमा रहेको बताइन्छ । कृषि फर्म खोल्न एक करोड २५ लाखमा किनेको दुई बिगाहा जग्गा धितो राखेर २४ करोड रुपैयाँ ऋण पास गराएको स्रोत बताउँछ ।

वडा नम्बर ४ का वडाध्यक्ष ओम यादव भन्छन, ‘सञ्जीवसँग लेनदेन भएकाहरु यहाँ गुनासो लिएर आइरहेका छन् । ५० हजारदेखि ७० लाख रूपैयाँसम्मको लेनदेनको तमसुक र चेक लिएर हालसम्म दुई सय जनाभन्दा धेरै आइसकेका छन् । तर, कसैले पनि उजुरी दर्ता गराएका छैनन् । उजुरी दर्ता भयो भने कानुनी कारबाही अघि बढ्छ ।’

यस विषयमा प्रतिक्रिया लिन सम्पर्क गर्दा सञ्जीवले आफू व्यस्त रहेको भन्दै फोन काटिदिए । विश्वस्त स्रोतका अनुसार उनले सहुलियत दरको ब्याजमा लिएको ऋण अन्य व्यवसायमा प्रयोग गर्ने गरेका हुन् ।